2.
Nukissiuutinit atukkat
2021-mi
Kalaallit Nunaanni nukissiuutinit atukkat 9.258 TJ-upput. 2020-mut
sanilliullugit 4,9 pct.-imik annertunerullutik, taamani atuineq 8.827 TJ-uvoq.
Nukissiuutinit atuinerup qaffanneranut nappaassuup coronap akornutaajunnaarnera
pissutaanerpaavoq. 2021-mi gasoliamik atuineq qaffapoq, olia oqumaattoq
fuelolia assartuinermut angallassinermullu atorunnaarnera kiisalu kiassarnermut
gasoliamik atuinerup annertusisimanera gasoliamik atuinerup annertusimaneranut
pissutaapput.
Nukissiuutinit
atukkat 2021-mi 8,6 pct.-imik 1990-imut sanilliullugit qaffassimapput. 1990-imi
Kalaallit Nunaanni oliat imerpalasut kisimik atorneqarput eqqakkat atorlugit
kissamik pilersitsineq annikitsoq eqqaasanngikkaani, taakkulu 1992 sioqqullugu
kisitsisitigut paasissutissaatigineqanngillat. 1990-imi nunap iluaniit
ikummatissat 8.527 TJ-mik annertutigisut atorneqarsimapput 2021-mi 7.635
TJ-usimasut.
Tabel
1. Nukissiuutinit atukkat aamma silaannaap pissusaanut naleqqussarluni atukkat
|
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
|
TJ |
|||||
Nukissiuutinit atukkat katillugit |
8.527 |
8.741 |
8.885 |
8.998 |
8.827 |
9.258 |
Nunap iluanit
ikummatissat |
8.527 |
7.298 |
7.318 |
7.454 |
7.211 |
7.635 |
- Gasolia .................. |
7.490 |
5.090 |
5.266 |
5.086 |
5.463 |
6.035 |
- Motorbenzin ............... |
318 |
690 |
730 |
820 |
815 |
856 |
- Jet A-1/petroliu ............. |
696 |
818 |
817 |
850 |
468 |
561 |
- Diesel Fuel Arctic ........... |
- |
190 |
189 |
170 |
170 |
170 |
- LPG/flaskegas ............. |
13 |
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
- Flybenzin ................. |
- |
1 |
1 |
1 |
0 |
0 |
- Fuelolia .................. |
- |
498 |
302 |
515 |
282 |
1 |
- Spildolia ................. |
9 |
9 |
9 |
9 |
9 |
9 |
Ataavartumik tunngaveqartumik nukissiaq il.il............... |
… |
1.443 |
1.567 |
1.544 |
1.616 |
1.623 |
- Eqqakkat ................. |
… |
94 |
98 |
110 |
103 |
102 |
- Imermit nukissiorneq ......... |
- |
1.349 |
1.469 |
1.434 |
1.513 |
1.521 |
Silaannaap pissusaanut
naleqqussarluni atukkat |
8.409 |
8.710 |
8.691 |
9.166 |
8.751 |
9.349 |
Malugiuk:
Eqqakkat pinngortitamit arrortinneqarsinnaasut aamma pinngortitamit arrortinneqarsinnaanngitsut
immikkoortinneqarput, arrortinneqarsinnaasut kisimik nukissiuutitut
piujuartussatut naatsorsuutigineqarput. Taamaakkaluartorli ”ataavartumik
tunngaveqartumik nukissiaq il.il.” ilanngunneqarsimapput.Eqqakkanik ikuallaaneq
drivhusgassinik silaannarmik mingutsisarnera pissutaalluni, mingutsitsinermut
pissutaasutut mingutsitsinermut nalunaarsuinermut ilanngunneqarput.
Najoqqutaq:
Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1ACT
Ukiumi
qaammatisiutit tunngavigalugit nukissiuutit atorneqartut
nalunaarsorneqarsimasut tassaapput nukissiuutinit atukkat tamarmiusut.
Ineriartorneq ersarinnerusumik saqqummersinniarlugu atuineq silap pissusaa
tunngavigalugu iluarsiisoqartarpoq ukiumi nalinginnaasumi silap qanoq
issimanera eqqarsaatigalugu.
Nukissiuutinit
atuineq silap pissusaa tunngavigalugu iluarseereernermi 2021-mi 9.349
TJ-usimavoq. 2020-mut sanilliullugu 6,8 pct.-imik qaffasinneruvoq. 1990-imut
sanilliullugu nukissiuutinit atuineq silap pissusaa tunngavigalugu
iluarseereernermi 8,6 pct.-imik qaffasinneruvoq.
Titartagaq
1. Nukissiuutinit atukkat aamma nukissiuutinit atukkat silap pissusaa
tunngavigalugu iluarsisat
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1ACT |
1990-imiilli
nukissiuutinit atukkat appartarlutillul qaffattarsimapput. Inuiaqatigiinni
aningaasaqarnikkut pissuseq, ukiup nillersimanera kiassimaneralu,
aatsitassarsiornermi qanoq pisoqarsimanera malillugit ingerlasimavoq.
Minnerunngitsumik imeq atorlugu nukissiuutit sunniuteqarsimapput nukissiornermi
gasolia annertoorujussuarmi atorunnaarsissimammagu.
2021-mi
nukissiuutinit atuineq tamarmiusoq 1990-imut sanilliullugu 8,6 pct.-iinnarnik
qaffasinneruvoq. 1990-imi nunap iluanit ikummatissanit taamaallaat
atuisoqarpoq, 2021-mi nukissiuutinit atukkat tamarmiusut 17,5 pct.-ii
ataavartumik tunngaveqartumik nukiussiuutinit (imeq atorlugu nukissiorneq aamma
eqqakkat atorlugit nukissiorneq) pineqarput
Titartagaq
2. Nukissiuutit atorneqartut nunap iluanit ikummatissanut aamma nukissiuutinit
ataavartunit assigisaannullu nukissiuutinut immikkoortillugit
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1ACT |
1989-imi
eqqakkat atorlugit ataavartumik tunngaveqartumik nukissiutit atorneqalerput
1993-imilu imeq atorlugu nukissiorfeqalerluni. Utoqqarmiut Kangerluarsunnguani
(Nuummut pilersuisumi) imeq atorlugu nukissiorfik annertusineqarnera
iluatigalugu anginerusumik nukissiuutinik ataavartunik pilersuisoqalerpoq.
Tasiilami, Narsami/Qaqortumi, Sisimiuni aamma Ilulissani imeq atorlugu
nukissiorfiit pilersinneqarneri ilutigalugit aamma nukissiuutinik ataavartunik
pilersuineq annertusineqarpoq. Imeq atorlugu nukissiuutinik
tunisassiortoqalermat, innaallagiamik aamma kissamik tunisassiornermi gasolia
annertooq atorneqassaarpoq. 2010-mi 2011-milu Kalaallit Nunaata kitaani
assigiinngitsuni pingasuni tallimanilu oliasiorneq pissutaallutik ukiuni
taakkunani nunap iluani ikummatissat atorneqarnerat qaffarujussuarpoq.
Titartagaq 3. Nunap iluanit ikummatissanik atuineq
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1ACT , aatsitassarsiorneq aamma aatsitassanik misissueqqissaarneqer tunisassiorlutik inuussutissarsiortunut ilanngunneqarpoq.
Nunap iluanit ikummatissat tassaapput; gasolia, benzina, petroliu, Diesel Fuel Arctic (DFA-mik taaneqartartoq), flybenzin, fuelolia, spildolia aamma flaskegassi.
Titartagaq 4. Nunap iluanit ikummatissanik atuineq, suunerinut immikkoortillugit
Malugiuk:
Motorbenzina aamma timmissartunut benzina benzinamut ilaapput. ikummatissat
allat tassaapput fuelolia, spildolia aamma flaskegasi. Titarnermi
takuneqarsinnaavoq nunap iluanit ikummatissat innaallagiamik aamma kissamik
tunisassiornermi nuussinerni (konverteringssektor) atorneqartartut.
Najoqqutaq:
Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1ACT
Gasolia
ikummatissanit tamanit atorneqarnerpaajuvoq. Gasoliamut ilaapput motorgasolia
aamma artisk gasolia. Taakku nukissiornermi innaallagiamik aamma kissamik
tunisassiornermi atorneqartarput, ukununnga kissamik nuussinernut
atorneqartarlutik; angerlarsimaffiit, paaqqinnittarfiit, inuussutissarsiorfiit,
suliffissuit kissannissannut taakku saniatigut angallassinernut
assartuinernullu motorgasolia aamma gasolia atorneqartarput. 2021-mi gasoliamik
atuineq 10,5 pct.-imik qaffassimavoq. Titartakkami 4-mi titarneq tassaavoq
gasolia aamma DFA nukissiornermi atorneqartartup annertussusaat.
Flybenzina
timmisartunut qulimiguulinnullu atorneqartarpoq, silaannakkut angallassinernut
aamma assartuinernut.
Petroliu
tassaapput jet A-1 aamma petroliu. Taakku annermik timmisartumut ikummatissatut
atorneqartarput kisianni aamma kiassarnermut atorneqartarput.
DFA
kiassarnermut aamma biilinut assigisaanullu ingerlatitsissutitut
atorneqartarpoq. DFA Kangerlussuarmi akiginiarneqartarpoq gasoliamut
taarsiullugu. Upernavimmi aamma Qaanaami DFA artisk oliamik akullugu (affaa)
aamma akigineqartarpoq. Taamatut akoorineq issittumut tulluarsarneruvoq,
illoqarfiit avannarpasinnerpaat marluk issittumut tulluarsakkanik oliamik
pisiassaqalerput. Akoorinermili DFA gasoliatut nalunaarsorneqartarpoq.
Oliat
oqimaatsut IFO-30, IFO-180 aamma HFO-380 fueloliamik taaneqartarput. Taakku
ikummatissaapput kinertut, umiarsuarnut anginerusunut, kilisaatinut
assigisaanullu atorneqartarput. 2020-miit Polaroilip fuelolia Kalaallit
Nunaannut eqqutissaarpaa. 2021-imili peqqumaatini pigisanit annikitsumik
atuisoqarsimalluni. Taakku saniatigut 2021-mi aatsitassarsiortut ataasiakkaat
namminneerlutik atugasaminnik fueloliamik eqqussisimapput.
Flaskigassi (LPG) suliffissuarni aamma kiassarnermut, nerisassiornermut ingerlatitsissutitullu atorneqartarpoq. 1990-imiilli flaskegassimik atuineq appariartorusaarsimavoq.